Kleine stappen, groot resultaat – hoe consequent zijn meer oplevert dan perfectie

Kleine stappen, groot resultaat

Mensen overschatten vaak wat ze in één dag kunnen doen, maar onderschatten wat ze in een jaar kunnen bereiken. Die gedachte kwam vanochtend weer bij me op toen ik naast mijn zoon Milan in de sportschool stond. Met z’n koptelefoon op was hij volledig gefocust bezig met zware gewichten.

Begin 2024 vertelde hij dat hij wilde beginnen met fitnessen. Zijn vader en ik vroegen ons af of dit een bevlieging zou zijn, of dat hij zou doorzetten. Want eerlijk is eerlijk: met school was het vaak stilstaan of hollen. Lang niks doen en dan paniekvoetbal vlak voor een toets of project, en meestal niet met de beste resultaten.

We konden hem eindeloos vertellen over de kracht van elke dag een beetje doen – bij woordjes leren, of een verslag stap voor stap schrijven – maar dat werkte niet. Hij wilde snelle resultaten, of anders niks. Heel herkenbaar: ik had op die leeftijd precies hetzelfde. ADD, uitstelgedrag, onzekerheid… pas veel later ontdekte ik welke manier van leren bij mij paste.

Maar in zijn examenjaar gebeurde er iets bijzonders. Zonder interventie van ons. Vanuit hemzelf. Hij begon gedegen te werken, oefende herhaaldelijk, bouwde in stapjes op. En hij merkte zelf dat dit werkte. Zijn cijfers schoten omhoog, en zijn zelfvertrouwen groeide net zo hard.

Discipline zonder dwang

Tot mijn verrassing gold dat niet alleen voor school, maar ook voor fitness. Anders dan bij een teamsport vraagt fitness discipline zonder externe druk. Geen vaste trainer, geen team dat op je wacht. Het is heel makkelijk om het uit te stellen. Maar Milan ging. En bleef gaan. Eerst drie keer per week, inmiddels bijna dagelijks. Vaak zelfs om 7 uur ’s ochtends, vóór school.

Zijn woorden:

“Als ik het maar gewoon elke dag op dezelfde tijd doe, raak ik er vanzelf aan gewend. Dan hoef ik geen energie te verspillen aan twijfelen of kiezen.”

Wijze woorden – en het mooiste: hij kwam er zelf achter. Misschien waren de zaadjes allang gezaaid, en was dit het moment waarop ze boven de grond kwamen.

Samen trainen, samen groeien

Ruim een jaar geleden besloot ik bij hem aan te haken. Omdat ik geloof dat een sterk lijf je geest ook sterker maakt – en dat kon ik wel gebruiken.

In het begin voelde ik me fysiek en mentaal zwak. Alsof elke tegenslag me kon omblazen. Ik begon klein: twee keer per week proberen te gaan. Soms lukte dat, regelmatig maar één keer, en soms tot mijn verrassing drie keer. Maar het belangrijkste: ik keek naar wat wél was gelukt. En ik stond mezelf toe om licht te trainen, in plaats van mezelf te pushen zo snel mogelijk mijn oude sterkte weer te bereiken.

Geen doorbikkelmodus. Geen perfectie. Alleen: gaan. Consequent, en vooral: het leuk houden.

Het hielp dat Milan er ook was. Samen op de fiets erheen, ieder bezig met ons eigen schema, tussendoor even langs elkaar lopen voor een praatje. Ritme ontstaat niet door wilskracht alleen, maar ook door verbinding.

De kracht van ritme en mildheid

Er waren weken dat het niet lukte. Vakanties, slechte nachten, hormonale dipjes. Dan voelde ik me weer slap en moe. Vroeger zou ik zijn afgehaakt. Maar nu dacht ik: oké, vandaag niet zwaar, maar wel íets. En dat maakte het verschil.

Elke keer als ik dacht “het heeft geen zin meer”, merkte ik hoe onverwacht snel de flow weer terugkwam zodra ik de draad opnieuw oppakte.

En vanochtend in de sportschool keek ik verbaasd in de spiegel. Na ruim een jaar redelijk consequent trainen zag ik ineens verschil: een krachtiger lijf, meer energie, meer zelfvertrouwen. Geen perfect plaatje – en dat hoeft ook helemaal niet. Maar wel vooruitgang. Hoopgevend en voelbaar.

Wat dit betekent voor opvoeding

Als ouder zie je vaak eerder dan je kind zelf dat juist consequent kleine stapjes zetten het beste werkt. Je wilt je kind helpen, motiveren, het nut uitleggen. Maar soms werkt dat juist averechts. Zoals bij Milan: onze adviezen over “elke dag een beetje doen” gaven vooral irritatie.

De les die ik ervan leerde: je kunt zaadjes planten, maar je bepaalt niet zelf wanneer ze gaan groeien. Dat moment komt wanneer je kind er zelf klaar voor is.

En juist dát vraagt van ons ouders vertrouwen, en mildheid. Het helpt om ruimte te geven en te blijven geloven dat hun motivatie kan ontkiemen – soms maanden later, soms jaren later.

Lees ook: Wat ik leerde van Milans schooltijd over mildheid, talenten en de wijsheid van pubers

Mentale veerkracht: kleine stappen voor een grote shift

Niet alleen fysiek, ook mentaal werkt het precies zo. Kleine, herhaalde stapjes zorgen voor meer veerkracht en doorzettingsvermogen.

Toen ik begon met trainen voelde ik me mentaal fragiel. Bij tegenvallers kreeg ik snel de neiging om op te geven, geloofde ik niet dat ik resultaat aan het behalen was. Maar door toch te blijven trainen, al was het maar licht, bouwde ik niet alleen spieren op – maar ook vertrouwen.

Elke keer dat ik ging, ook als ik moe was of weinig kon geven, trainde ik naast mijn fysieke spieren ook mijn veerkrachtspier. Het werd een innerlijke reminder: ik kan dit, ik kan iets kleins doen, en dat is genoeg om weer op te bouwen.

Dat principe geldt ook voor emoties, relaties, werk en opvoeding. Kleine acties, herhaald en consequent, maken dat je sterker wordt vanbinnen.

Lees ook: Iets egoïstischer leren worden – hoe zelfzorg kinderen sterker maakt

Kleine stappen, grootse lessen

“Focus niet op wat je vandaag bereikt, maar op het ritme dat je ontwikkelt.”

En dat is misschien wel de belangrijkste les: je hoeft niet in één dag de wereld te verzetten. Het zijn de ministapjes, consequent gezet, die grote verandering brengen.

Geleerde lessen in het kort

• Kleine stappen leveren meer op dan grote sprongen.

• Ritme is belangrijker dan perfectie.

• Mildheid helpt om vol te houden.

• Samen doen maakt het lichter en leuker.

• Resultaten worden zichtbaar na maanden, niet na dagen.

• In opvoeding werkt ruimte geven vaak beter dan pushen.

• Mentale veerkracht groeit door ministapjes.

Waarin zou jij willen veranderen of groeien?

Sta eens stil bij jouw eigen gewoontes. Waar verwacht jij te snel resultaat? En op welk gebied zou je met ministapjes kunnen beginnen – en het gewoon volhouden? Kies één ding, maak het klein, en kijk wat er over een jaar is veranderd. (Tip: zet het in je agenda bij vandaag over een jaar en laat je blij verrassen door je verandering.)

Een praktisch stappenplan – klein beginnen, groot groeien

Wil jij ook ergens verandering in brengen – fysiek, mentaal of in een gewoonte? Dit simpele stappenplan helpt:

1. Kies één focuspunt
   Bijvoorbeeld meer bewegen, beter slapen, minder schermtijd of een hobby doen. Houd het klein en concreet.

2. Maak het heerlijk haalbaar
   Niet: “vijf keer per week sporten”, maar: “tien minuten wandelen na het eten” en bouw dat na een maand iets verder uit.

3. Maak het leuk
   Luister ondertussen naar een leuke podcast of lekkere muziek, of doe het op een manier waar je vrolijk van wordt.

4. Koppel het aan een vast moment
   Zoals Milan zei: dezelfde tijd, dezelfde plek. Dan hoef je niet steeds opnieuw te kiezen.

5. Vier elk mini-succes
   Focus op wat je wél hebt gedaan, ook als het klein of licht was. En geef jezelf een dikke glimlach en enthousiaste high five in de spiegel. Ons brein went sneller aan nieuwe gewoontes als het een beloning krijgt na gedane moeite.

6. Wees mild bij terugval
   Vakantie, drukte of tegenslag? Dat is normaal. Pak gewoon weer één klein stapje op. En bouw weer rustig uit. Dat gaat meestal sneller dan verwacht.

7. Zoek verbinding
   Samen doen maakt het leuker en helpt je volhouden.

8. Vertrouw op het lange termijn-effect
   Vraag jezelf niet wat je morgen bereikt, maar wat er over een jaar zichtbaar zal zijn.

Meer lezen?

· Gun je kind eigenwijsheid – waarom ruimte om zelf te ontdekken belangrijker is dan alleen maar gehoorzaamheid