Voluit jezelf zijn

In oktober 2023 bedacht ik dat ik in 2024 een Veerkracht Experiment wilde gaan doen. Mijn inspiratie hiervoor kwam uit het boek The Happiness Project van Gretchen Rubin. Ze beschrijft hoe ze een jaar lang elke maand een thema aanpakt dat haar gelukkiger zou kunnen maken. Één van die maanden stond in het teken van Be Gretchen – helemaal haar eigen zelf zijn.

Ze vertelt met veel humor hoe ze zichzelf graag anders zou willen zien: spontaner, socialer, meer zoals haar zus. En tegelijkertijd hoe ze stiekem baalt van eigenschappen die ze wél heeft – zoals dat ze het liefst de hele dag in joggingkleren loopt, dol is op kinderliteratuur, en het fijn vindt om voor elk goed gedrag een 'golden star' te krijgen. In die maand stond ze zichzelf toe om die dingen er gewoon allemaal te laten zijn. Om te zijn wie ze is.

Toen ik dat las, voelde ik vanbinnen iets resoneren: dát heb ik ook nodig, dat wil ik meer gaan doen.
En dus wist ik, toen ik mijn 12 challenges voor mijn Veerkracht Experiment uitstippelde, meteen dat deze erbij moest. Ik plande het in voor de maand juni: mijn ‘Be-Sonja-maand’.

De angst om echt mezelf te zijn

Als ik eerlijk ben, heb ik het van jongs af aan spannend gevonden om écht mezelf te zijn. Ik hoor regelmatig dat kinderen nog zo heerlijk vrij zijn in hun doen en laten, dat ze zich niet bezighouden met de mening van anderen. Voor mij heeft dat nooit gegolden. Ik kan me niet anders herinneren dan dat ik daar over nadacht. Op de kleuterschool. Daarvoor ook al. Wat zouden mensen denken van mijn ideeën, mijn mening, mijn kleren? En later: wat zouden ze vinden van mijn uitbundigheid, mijn kleurrijke stijl, mijn uitbundige lach?

Zouden ze het overdreven vinden? Vreemd? Té?
Dus hield ik me in.

En toch was ik óók trots op mijn eigenheid.
Ik was het meisje dat het heerlijk vond om te voetballen in een jurk, en geen probleem had met vies worden. Die armpje drukte met jongens (en meestal won), maar ook droomde van prinses Sissi – haar lange haren, haar jurken, haar romantiek.

Ik kon klussen én kleding naaien. Ik hield niet van drukte, maar kon uitbundig lachen met mensen waar ik me bij thuis voelde.

In juni gaf ik mezelf toestemming

In de maand juni van mijn Veerkracht Experiment besloot ik mezelf alle ruimte te geven. Om kleuriger gekleed te gaan dan ik normaal durfde. Om eerlijker te zijn over wat er speelde. Om enthousiaster te reageren, spontaner, opener – of juist ruimte te geven aan verdrietig, vermoeid of overprikkeld zijn. Wat er ook maar wás.

Ik stond mezelf toe om bijvoorbeeld ook:

• uitbundig te lachen

• meer aan het woord te zijn

• intuïtief te dansen in plaats van met de rest mee te deinen

• onhandig te zijn

• moeilijk te kijken tijdens krachttraining

• te cocoonen als ik moe of overprikkeld was

• mijn mening te geven, ook als die ongemakkelijk voelde

En ik ging mijn onzekerheden onder de loep nemen. Waardoor zaten die er? Wat als ik er eens met mensen over sprak? Of kleine stappen zette om ze beetje bij beetje los te laten? Zouden mensen om me heen reageren van onbegrip (waar ik onbewust natuurlijk bang voor was), het niet door hebben, of er juist enthousiast reageren? En wat zou het met mij doen? Zou het me meer plezier geven, ontspanning, energie, of geen impact hebben? Ik was heel benieuwd, observeerde het dagelijks, schreef erover in mijn Veerkracht dagboek.

"Mezelf toestaan meer mezelf te zijn in plaats van ingehouden en voorzichtig… het gaf me zoveel energie. Het ontspande me, maakte me vrolijker – en hechter met de mensen om me heen."

Wat ik ontdekte

Het was heerlijk én spannend tegelijk om een maand lang te focussen op mezelf helemaal toestaan mezelf te zijn.

En weet je wat ik merkte?
Niemand haakte af.

Sterker nog: mensen gaven me complimenten. Ze vonden me leuker. Vrolijker. Meer ontspannen. Levenslustiger.

Ik voelde dat zelf ook.
Mezelf de ruimte geven om meer mezelf te zijn in plaats van op mijn hoede of ingehouden – het maakte me minder moe. Ik kreeg er nieuwe energie van.

Het versterkte mijn relaties.

En… het gaf me trots. Want ik paste overduidelijk niet in een hokje. En weet je wat? Niemand doet dat. Iedereen is een combinatie van onverwachte, kleurrijke kanten. Juist dat maakt mensen zó interessant.

De verrassing van anderen

Een aantal jaren geleden heb ik een tijdje mensen om me heen een leuke vraag gesteld, om wat van hun onverwachte kanten te ontdekken en ze zo beter te leren kennen. Het niet te houden bij het plaatje van hen dat ik in mijn hoofd had, maar de ruimte geven aan een breder beeld.

Ik stelde de simpele vraag:

"Wat is een kant of hobby van jou die ik totaal niet van je verwacht?"

De antwoorden waren fantastisch.
Een stoere, soms wat lomp gedragende collega bleek aan tangodansen te doen.
Een rustige, serieuze grijze muis was in zijn studententijd lid van een feestband die het hele land door trok.

Zodra ze daarover vertelden, gebeurde er iets:
Ze begonnen te stralen.
Hun ondeugendheid, hun levendigheid kwam naar boven.
Ze lieten iets van zichzelf zien wat normaal verborgen bleef – en juist dát maakte ze leuker, menselijker, rijker.

"Zodra iemand zijn onverwachte kant laat zien, ga ik ze leuker vinden. Sprankelender. Meer mens."

Eigenheid en opvoeden

Ik vind die eigenheid nu heel belangrijk. Die gun ik mezelf. En daardoor lukt het me ook steeds beter om het mensen om me heen net zo goed te gunnen. Ik merk dat hoe minder ik oordeel naar mezelf, hoe minder ik oordeel over anderen. Hoe meer ik eigenheid van mezelf toesta – en leuk begin te vinden – hoe leuker ik de eigenheid van anderen vind.

Mijn kinderen gun ik diezelfde ontspanning, kleurrijkheid, zijn wie ze zijn en daar zelfvertrouwen bij voelen. En tegelijk vind ik het soms lastig om te besluiten:

• 1: Probeer ik ze nu mee te nemen in mijn zienswijze (want dat is tenslotte de meest logische 😉), of 2: geef ik hun zienswijze ook echt de ruimte (vaak een mix).

• 1: Probeer ik ze aan te leren te antwoorden volgens ‘algemeen gewaardeerde omgangsvormen’ (zeggen dat je iets mooi vindt) of 2: reik ik ze manieren aan om op een vriendelijke manier eerlijk te zijn? (Ook als dat laatste betekent dat ik zelf even moet slikken)

• 1: Stimuleer ik ze om door te bikkelen, of 2: geef ik ze de ruimte om te vertrouwen op ‘flow’ bij dingen voor elkaar krijgen (en er dus niet mee door te gaan als iets niet bij hen blijkt te passen en het daardoor een energielek is)?

• 1: Verplicht ik ze om iets voor een ander te doen waar ze zelf geen zin in hebben of niet (direct) iets aan hebben, of 2: geef ik ze de vrijheid om apen niet op hun schouders te laten zetten, “nee” te zeggen, hun grenzen aan te geven (en teleurstelling van anderen te incasseren)?

Regelmatig vind ik optie 1 wel belangrijk om ook mee te geven. Maar optie 2 vind ik minstens zo belangrijk. Dus probeer ik beide mee te geven. Om ze zo de ruimte te geven te ontdekken wie ze zelf zijn, wanneer het leven voor hen stroomt, en een mooie balans heeft tussen er zijn voor jezelf en er zijn voor anderen. Tussen eigen zijn en een prettig persoon zijn voor de mensen om je heen.

Me ondertussen realiserend dat er geen perfecte middenweg is. Soms vind ik ze te meegaand en te weinig voor zichzelf opkomend of zorgend, andere keren juist teveel. En ja, soms ook juist een mooie balans. Net zoals ik die voor mezelf ook aan het zoeken ben.

Maar één ding is in ieder geval een prachtige ontdekking – dat was het in ieder geval voor mij; hoe meer ontspannen en eigen ik ben, hoe meer het contact met mensen stroomt, hoe warmer en echter de verbinding.

En nu?

Ik probeer mezelf er regelmatig aan te herinneren dat ik mezelf mág zijn. Dat ik alle kanten van mezelf mag uitnodigen, ook als ze niet perfect zijn. Juíst ook als ze niet perfect zijn. Want perfectionisme schept afstand, menselijkheid een band.

En ik probeer het ook in anderen te zien. Om niet te snel te oordelen. Want achter die stille buurman of drukke collega, die volkse vrouw of die onaanraakbare zakenman zit vaak een hele wereld verscholen.

Ik leer het ook mijn kinderen. Dat ze hun eigenheid mogen omarmen. Of ze nou stilletjes zijn of uitbundig. Stoer of zacht. Handig of onhandig.

Ik geniet van hun authenticiteit. En ja, ik val ook soms in de valkuil van oordelen. Maar steeds vaker komt dan dat stemmetje: O ja, geniet maar van de kleurrijkheid van mensen.

Natuurlijk zullen er mensen zijn die jouw eigenheid ongemakkelijk, vreemd of misschien zelfs ‘te veel’ vinden. En dat is oké. Niet iedereen hoeft je te begrijpen. Niet iedereen hóórt bij je.

Het zegt niets over jouw waarde – het zegt vooral iets over wat wel of niet past.

Dus besteed je tijd aan – of ga op zoek naar – de mensen bij wie je je vanuit je natuurlijke manier van zijn op je plek voelt. Waar je mag zijn wie je bent. Waar je geaccepteerd wordt, waar je opbloeit. Dáár stroomt het.

Belangrijkste inzichten uit mijn maand “Be Sonja”

1. Je mag jezelf zijn, met al je kanten – ook als die niet in het plaatje passen. Juist dan wordt het leuk.

2. Mensen haken niet af als je jezelf bent – ze verbinden juist makkelijker met je.

3. Je eigenheid geeft energie. Inhouden maakt moe. Jezelf zijn ontspant.

4. We zijn allemaal een bonte verzameling van eigenschappen. En daar zit zoveel kracht in.

5. Verrassende kanten maken mensen leuker. Vraag ernaar. Deel die van jezelf. Het verbindt.

Gun het jezelf om voluit jij te zijn

Misschien herken je het: dat je soms je licht dimt, je lach inhoudt, je woorden weegt.
Maar wat zou er gebeuren als je jezelf een maand lang toestaat om helemaal jij te zijn?
Om dat kleurrijke, sterke, lieve, onhandige, sprankelende, stille of juist uitbundige stukje van jezelf de ruimte te geven?

Probeer het eens uit, gewoon een maandje. Daarna kun je gewoon weer terug naar je oude manier van zijn, als dat beter bevalt. Het kan je helpen om vooraf aan mensen te vertellen dat je dit experiment aangaat; waarschijnlijk zullen ze je dan juist supporten op momenten dat je het even niet zo durft.

Evalueer na die maand wat het met je deed; voor je energie, je plezier, je veerkracht. En hoe de mensen om je heen reageerden; verbaasd, geïrriteerd, of juist enthousiast?

En wat deed het met je kinderen? Voelden zij het als een uitnodiging om ook meer te ontspannen in zichzelf zijn, met meer zelfvertrouwen, lichter?

Ik nodig je uit: doe je eigen ‘Be Jij’-experiment.

Vraag jezelf:

• Waar houd ik me in?

• Welke kant van mij mag meer zichtbaar zijn? Meer ontspannen? Minder zijn best doen? Of bijvoorbeeld meer “Nee” zeggen?

• Wat zou er gebeuren als ik dat ruimte geef?

En vraag eens aan iemand:
"Wat is een kant van jou die ik nog niet ken?"

Je zult versteld staan van wat je ontdekt – in jezelf én in de ander.

Meer lezen of je eigen experiment starten?

Kijk op www.growingparentsgrowingkids.nl voor inspiratie, nieuwe blogs en mijn 12 Veerkracht Challenges. Laat je verrassen door de kracht van eigenheid – en groei ook.

Lees bijvoorbeeld:
Waarom je talenten kennen zo belangrijk is – én het verschil met je competenties