Zo blijf je relaxt na je vakantie – huishouden als teamwork in 7 stappen

Patronen doorbreken

Ken je dat? Laatste vakantiedag, je bent heerlijk aan het nagenieten van de vakantie. Maar dan ineens denk je aan de realiteit van weer thuis zijn en zakt je de moed in de schoenen. ‘Oja, dat eeuwige huishouden! Met alle troep die de kinderen laten slingeren! En het vele hen herinneren het op te ruimen (of het toch maar in hun plaats doen, omdat je dat hen herinneren ook zat bent)!’…

Gisteren was de laatste dag van onze campervakantie. We reden in de gehuurde camper weer terug naar onze auto, pakten alle spullen over en reden naar Rotterdam, naar huis. De vakantie was fijn: genieten van de plekjes die we al tourend ontdekten (leuke kleine campings, maar ook midden in de natuur naast een leuk klaterend beekje onder hoge bomen overnachten). Terwijl ik hieraan terugdenk, merk ik dat ik op zie tegen weer thuis zijn.

Met name tegen die irritante, voortdurend terugkerende rommel! En de moeite die ik erin moet steken om óf de veroorzakers van die rommel zo ver te krijgen dat ze het zelf opruimen, of – als de moed me in de schoenen zakt omdat dit zoveel moeite kost, en met ieder ding dat ze opruimen het volgende weer laten slingeren – ik het zelf maar opruim.

Ik wil net als zij ook ontspannen. Lezen, tekenen, bloggen. Maar dat lukt me niet als het een bende is. Dan komt mijn creativiteit gewoon niet op gang.

Na me even moedeloos en een beetje verdrietig te voelen, begin ik op de terugweg te mijmeren hoe ik dit patroon wil gaan doorbreken. Zodat ik – net als de anderen – toekom aan de dingen die mij energie geven.

Lummeldag

Vandaag hebben we nog vrij en Milan en Elissa vragen me ’s ochtends of we er vandaag een lummeldag van kunnen maken. Ik vind het een prima plan. Maar… er moeten ook tassen uitgeruimd, wasjes gedraaid, de afwas van gisteravond gedaan. Plus het stofzuigen, dweilen en slingerend speelgoed opgeruimd waar we voor de vakantie niet meer aan toegekomen waren. En als ik érgens geen zin in heb – en het ook niet terecht vind – is het dat ik de boel (grotendeels) in m’n eentje ga opruimen.

“Goed idee, daar heb ik ook zin in! Maar zoals jullie zien moeten er ook wat dingen in huis gedaan worden. Het zou wel zo eerlijk zijn als ik vandaag net zoveel lummeltijd kan hebben als jullie.”

Iedereen evenveel tijd om te relaxen

Daar zijn ze het wel mee eens.

“Maar mag ik wel nú m’n nieuwe skateboard gaan uitproberen?” vraagt Milan. En Elissa zegt meteen dat zij ook zoveel zin heeft om nu naar het skatepark te gaan, oefenen op haar Pennyboard.

Ik denk snel na, want het is me al vaker gebeurd dat ze vervolgens zo lang van huis zijn, en daarna nog andere dingen te doen hebben, dat de afgesproken klusjes er bij tussendoor glippen. Wat dat betreft is het beter om de klusjes juist als eerste te doen.

Aan de andere kant; ik heb zelf heel veel zin om het boek waarin ik bezig ben verder te lezen. Wat als ik mezelf dat gewoon gún? Mezelf tegen hou om de klusjes die ik tegen kom direct op te pakken, maar ze op te sparen tot we ‘samen aan de slag’ gaan?… Dat geeft mij in ieder geval veel meer een vakantiegevoel.

Gezamenlijk opruimmoment inplannen

Dan bedenk ik iets: “Dat is goed! Laten we nu allemaal doen waar we zin in hebben, en ergens vanmiddag een uur inplannen dat we samen aan de slag gaan. Wat vinden jullie een goede tijd?” Ik las laatst op de weblog van opvoedkundige Amy McCrady van Positive Parenting dat kinderen veel meer bereid zijn om dingen te doen, en in het algemeen minder moeilijk doen en om aandacht vragen, als ze elke dag wat momenten van invloed hebben (de ‘Significance Bucket’). Bijvoorbeeld op hóe ze het doen, of wanneer, of welk klusje.

Ik heb ze altijd al die kleine momenten van inspraak gegeven omdat ik het belangrijk vind om kinderen als ménsen te zien, die weliswaar nog moeten oefenen in het maken van keuzes en beslissingen, maar die al goed hun wensen en voorkeuren weten te duiden. En voor wie het even belangrijk is als voor volwassenen dat ze daar serieus mee worden genomen.

“Ergens een beetje aan het eind van de middag, dan kunnen we zo lang mogelijk lummelen” is hun antwoord. Ik maar het graag wat SMART-er (verderop meer hierover), dat maakt het startmoment helderder en zorgt voor minder uitstellen. “Zullen we 16:00-17:00 doen?” stel ik voor. Vinden ze een prima tijd.

And off they go, lekker naar buiten. Ik maak voor mezelf een lekker ontbijtje en nestel me met mijn boek op mijn kleine maar fijne balkonnetje in de zon.

Alledrie relaxed

Rond lunchtijd komen ze hongerig en dorstig thuis. We lunchen gezellig samen en daarna lummelen ze de rest van de middag een beetje thuis, Donald Duckjes lezend, kat Hero die ze hebben gemist uitgebreid knuffelend, nog hun 2e half uurtje beeldschermen van de dag. En nog weer even naar de skatebaan. Alledrie zijn we heerlijk relaxed en aan het genieten. Voordat ze de deur uit gaan herinner ik ze nog even aan de tijd. “Om 16:00 terug zijn hè, dan gaan we even een uurtje flink aan de slag, zodat we daarna weer vrijaf hebben.” “Is goed mam!”

Pro-actieve kinderen

En ja hoor, om stipt 16:00 zijn ze weer binnen! “Zeg het maar mam, wat gaan we doen?” Ik was nog even bang dat ik streng moest worden of ze aansporen, maar niets van dat alles. De dag lummelen en de heldere afspraak doet ons alledrie goed. Ik word er helemaal vrolijk van.

Ik wil ze een beetje oefenen in uit zichzelf zien wat er gedaan moet worden (in plaats van alleen maar commando’s te vragen en op te volgen, en de rommeltjes die ze onderweg tegen komen gewoon over het hoofd te zien.) Dus ik vraag ze: “als je zo om je heen kijkt, wat vinden jullie dan dat er moet gebeuren om het huis weer een beetje netjes te krijgen?” Ik zie dat ze direct met andere blik om zich heen kijken, scherper. “Stofzuigen, dweilen, was opvouwen, speelgoed opruimen.”

We lopen samen het huis een beetje rond. “Oja, we moeten ook afwassen.” En we komen nog een paar klusjes tegen. Ik maak een lijstje, vraag ze wie wat wil doen, we verdelen de klusjes en maken aanvinkhokjes.

Jezelf motiveren: Maak het leuk

Ook spreken we een beloning af – omdat ons brein veel gemotiveerder raakt en wij onze klusjes dus met veel meer overgave en plezier doen als er aan het eind een beloning wacht (een ‘vinkje zetten’ werkt al als beloning, maar een iets grotere kan nog motiverender zijn). En ik zet een lekker muziekje op waar we vrolijk van worden. Het zijn 2 simpele truukjes om jezelf te zetten tot dingen waar je tegenop ziet, maar ze werken enorm goed.

Pro-actieve kinderen

En weer tot mijn verrassing: zodra het ToDo lijstje klaar is, gaan Milan en Elissa – uit zichzelf! – aan de slag, doen hun eerste klusje, vinken hem af, en gaan uit zichzelf door met de volgende. Ik ben perplex. En beetje bij beetje word ik steeds vrolijker en ontspannener. Na een uur hebben Milan en Elissa hun klusjes gedaan. Mijn lijstje is helaas nog niet af, want mijn klussen waren tijdrovender. “Mam, zal ik je even helpen?” zegt Milan. “Want we zouden vandaag allemaal evenveel lummeltijd hebben.” Wow. Dat voelt als een enorm cadeau. En met z’n 3en werken we nog een kwartier door, waarna alles klaar is. Het huis opgeruimd en schoon. En wij blij om ons teamwerk. En ik ontspannen (wat zelfs mijn vriend opvalt als hij een uurtje later binnen komt) en blij; omdat niets vast hoeft te staan. Ook niet de bende in huis die zo onvermijdelijk lijkt.

In 7 stappen van probleem naar (leuke) oplossing

Dan bedenk ik me dat deze aanpak van problemen op veel meer situaties toepasbaar zijn, en daardoor allemaal grijpbaar en oplosbaar. De 7 stappen die ik zo snel even bedenk:

1. Signaleer het probleem: Als je ergens boos, verdrietig of moedeloos door voelt is dat een heel herkenbaar signaal.

2. Benoem het probleem: zodat anderen er deelgenoot van zijn en kunnen meedenken over oplossingen. (Of in ieder geval het snappen als je er de volgende keer ineens boos over wordt 😉)

3. Denk samen Out of the box na over oplossingen: bijvoorbeeld van het opruimen een spel maken, of de was op kleur ophangen (dat vond Elissa vroeger superleuk).

4. Maak de afspraak SMART: Specifiek, Meetbaar, Acceptabel ofwel haalbaar, Resultaatgericht en Toetsbaar. Dat weet iedereen wat het gewenste eindresultaat behaald is, en stel je elkaar niet teleur. Niks vervelender dan dat je denkt klaar te zijn, maar hoort of ontdekt dat je toch weer aan de slag moet.

5. Zet de afspraken op papier: door de afspraken op te schrijven hoef je ze niet steeds te herhalen, maar kun je ze simpelweg zelf het lijstje laten checken. Wel zo rustgevend. En een (afvink-)lijstje maakt het ook nog eens fun.

6. Spreek een beloning af voor als de afspraken nagekomen zijn: een die hier goed werkt: daarna samen quality time hebben zoals een spelletje spelen, samen naar buiten of iets dergelijks. Maar een door mij klaargemaakt schaaltje fruit werkt ook goed, of extra beeldschermtijd. Genoeg te bedenken!

7. En maak er een feestje van, bijvoorbeeld met leuke muziek op, of een luisterverhaal (doe ik zelf vaak tijdens het huishouden), of door een wedstrijdje te doen.

Veel succes! En plezier!

Herken je dit geworstel met huishouden en ontspannen? Hoe zorg jij dat je kinderen helpen, en hun eigen spullen opruimen? Fijn als je je ervaringen in de comments deelt. Ik ben heel benieuwd en leer graag van jou!