Waarom het zo goed is voor je kind als er af en toe iets mis gaat – meer veerkracht en zelfvertrouwen in 4 stappen

Zo'n moment dat je de theorie onbedoeld direct in de praktijk kunt brengen

Zou het toeval zijn?

’s Ochtends luister ik naar een TEDtalk (omdat ik alleen huishouden doen maar saai vind, maar in combinatie met iets leerzaams of leuks luisteren het geen probleem vind om te doen): ‘How to raise kids who can overcome anxiety’ door Anne Marie Albano (15:19 min, 267.000 views).

Ze vertelt hoe belangrijk het is om kinderen te leren zélf om te gaan met situaties waar ze tegen op kijken of bang voor zijn. Omdat hun zelfverzekerdheid daarmee groeit. Terwijl als je het voor ze oplost, ze onbewust de overtuiging krijgen dat ze het zelf níet kunnen. Dat ze een ander – zoals hun ouders – nodig hebben om hun problemen op te lossen. Een overtuiging waar veel beschermd opgevoede kinderen tot ver in hun volwassen leven last van kunnen houden. Anne Marie benadrukt: “Leer je kinderen welke stappen ze kunnen zetten om het zélf aan te pakken”.

’s Middags beleeft Elissa zo’n situatie. Die ze behoorlijk spannend vindt. Maar omdat ik er even niet was om haar te helpen, heeft ze het tot haar eigen verrassing helemaal zelf opgelost. En is haar zelfvertrouwen centimeters gegroeid!

Moedig en bangig tegelijk

Ik vind het wel fascinerend en grappig hoe verschillend Elissa en Milan zijn. Beide zijn moedig, beide zijn bangig. Maar op precies tegenovergestelde vlakken.

Milan was als klein kind bang voor allerlei fysieke uitdagingen, (mogelijke) pijn, prikken, allerlei (normale) soorten eten, harde geluiden, hoge snelheid. Maar hij vond en vindt het geen enkel probleem om op onbekenden af te stappen en bijvoorbeeld te vragen wat de Wifi code of waar de wc is, z’n eerste keer in Parijs in het Frans een bestelling door te geven, of (sinds hij een jaar of 7 is) alleen naar de winkel te gaan om een paar boodschappen voor mij te doen.

Stel dat er iets mis gaat…

Elissa daarentegen klimt als sinds ze 2 is graag in hoge ladders of bomen, springt vol overtuiging in net te diepe plassen (“oh oeps, natte sokken” (met pretogen)), lachte toen ze haar eerste inentingen kreeg, at op haar 2e olijven en is dol op achtbanen. Maar een serveerster iets vragen, of een stukje alleen naar huis lopen, nee dat durft ze niet. Want stel dat er iets mis gaat… Dan kun je maar beter je moeder bij je in de buurt hebben om het voor je op te lossen. Of in ieder geval je hand vast te houden, dan gaat het namelijk niet mis.

Ik laat haar zoveel mogelijk zelf doen zodat ze hier beetje bij beetje meer zelfvertrouwen in krijgt, maar zij probeert dergelijke situaties zoveel mogelijk te ontwijken. En dat lukt haar vaker dan ik eigenlijk wil.

Maar deze woensdagmiddag was deze moeder niet in de buurt toen er iets mis ging.

Eindeloos wachten

Ik breng haar al wat eerder naar haar muziekles, omdat ik rond hetzelfde tijdstip met Milan naar de brillenwinkel moet. Ze heeft haar mobieltje, een Donald Duck pocket en haar gitaar bij zich om de wachttijd in de muziekschool (60 minuten, erg lang om in je eentje te zitten) te overbruggen. Ze zal eerst nog wat gitaar gaan oefenen, dan wat lezen, en pas daarna als ‘beloning’ beeldschermen op haar telefoon. Als ik haar af zet, kijkt ze me met een blik aan waar vanaf straalt dat ze het spannend vindt. Maar dat ze ook wel benieuwd is naar dit avontuur.

Onverwacht belletje

Ik ga met Milan naar de brillenwinkel; ogen opmeten, bril bestellen. Rond 16:45 kijk ik even op mijn horloge. Nu gaat haar les beginnen. Ik ben benieuwd hoe ze het wachten heeft ervaren.

Tien minuten later is de bril besteld, Milan gaat vast naar huis om huiswerk te maken, terwijl ik nog snel even naar de supermarkt fiets. Als ik opschiet, red ik het precies om 17:15 bij de muziekschool te staan.

Om 17:12 gaat mijn telefoon. Elissa! Oh, zou ze wat eerder klaar zijn? “Mama, hoe laat zou ik les hebben?” hoor ik haar kleine stemmetje vragen. “Om kwart voor vijf” antwoord ik. “Dat dacht ik ook, maar de meester is er nog steeds niet” zegt ze met weer dat kleine stemmetje. “Ach meiske toch, zit je er nu al 1,5 uur voor niets te wachten? Ik kom naar je toe! Ik ben er over 3 minuten.”

Zelf oplossingen bedenken

Snel reken ik af. En terwijl ik het straatje van de muziekschool in fiets, zie ik haar buiten staan. Ze kijkt opgelucht omdat ik er ben. En een beetje bibberig nog. Maar dat niet alleen. Ze kijkt ook trots! Mijn nieuwsgierigheid is gewekt. En nog voordat ik ernaar kan vragen begint ze te vertellen over :

“De meester was het helemaal vergeten! Ik heb echt heel lang zitten wachten. En de meester kwam maar niet. Ik heb helemaal niet op mijn telefoon gespeeld, want ik zag dat hij nog maar een paar % batterij had en die wilde ik bewaren om jou te kunnen bellen. Toen ik al heel lang zat te wachten en het op de klok al kwart voor vijf was geweest en de meester er nog niet was, ben ik maar naar die andere meneer (de conciërge) gelopen en heb ik gevraagd of hij wist waar de meester was. Maar hij wist het ook niet. En toen heb ik de Wifi code gevraagd, zodat ik jou kon bellen. En ik kreeg een chocolademelk omdat ik voor niks had zitten wachten. En de meester is net pas binnengekomen. Hij had zich vergist in de tijd. Hij heeft 3x heel erg sorry gezegd. Volgende week mag ik het inhalen. Jij moet even met hem afspreken hoe laat.”

Zo groeit zelfvertrouwen

Ik sta perplex. “Wow! Dus je hebt vooruitgedacht en je accu van je telefoon bewaard voor het bellen. Je hebt de tijd goed in de gaten gehouden. Toen je meester niet kwam, ben je zelf naar hem op zoek gegaan en heb je de conciërge gevraagd je te helpen. Daarna vroeg je hem om de wifi code en heb je mij gebeld. Toen nog wat lekkers gekregen. Én je hebt al een nieuwe afspraak gemaakt met je meester. Wow. Dat is een boel zelfstandiger dan je meestal denkt dat je kunt!”

Terwijl we naast elkaar naar huis fietsen, begint dit besef een beetje te landen bij haar. Verrast kijkt ze me aan, onder de indruk van wat ze allemaal ineens durfde en zomaar deed toen het nodig was en ik er niet was om het voor haar op te lossen. “Volgens mij is jouw zelfvertrouwen vandaag centimeters gegroeid Elissa! Eigenlijk wel goed dat de meester het was vergeten. Anders was dit niet gebeurd!” Daar is ze het wel mee eens.

Samen trots zijn

Als we thuis komen vertellen we het hele verhaal aan Milan. En later op de avond nog eens aan mijn vriend. En met elke keer dat ze vertelt hoe ze het probleem zelfstandig beetje bij beetje wist aan te pakken en op te lossen, groeit haar zelfvertrouwen weer een centimeter. Net als haar grote glimlach.

Dan denk ik terug aan de TED talk van die ochtend. Wat grappig dat ik dat net vandaag luisterde. Ik besef me dat ik – ondanks dat ik heel bewust aan langetermijn opvoeden probeer te doen, oftewel niet alleen nu oplossen, maar hen iets leren waar ze later profijt van hebben – toch veel ‘probleempjes’ voor Elissa oplos. Terwijl het eigenlijk zo eenvoudig is om haar te leren het zelf te doen, met alleen mijn hulp bij de dingen die ze écht nog niet kan.

Help je kind in 4 stappen problemen oplossen:

Het is zo verleidelijk om dat waar je kind zo bang voor is, tegenop ziet, emotioneel van wordt (of gewoon geen zin in heeft) voor hem/haar op te lossen. Uit liefde. Of omdat het dan sneller gaat. Maar we geven ze echt een groot cadeau als we ze helpen om zélf het aan te pakken. Uiteraard op een manier die zij aan kunnen. De stappen zijn simpel:

1. Bepaal wat het probleem is.

2. Denk samen na over mogelijke oplossingen die je kind zélf kan uitvoeren (eventueel met een beetje hulp als dat nodig is).

3. Laat je kind het zelf aanpakken. En wees daar samen trots op!

4. Evalueer samen of de gewenste uitkomst bereikt is. Zo ja: je kind kan deze aanpak de volgende keer herhalen en dan misschien nog een stukje zelfstandiger. Zo nee: wat kan je kind doen om de volgende keer een gewenstere uitkomst te bereiken.