Voor een goede start van je dag: denk aan je doel - Met een doel voor ogen sta je makkelijker op en ga je gefocuster aan de slag

Meestal wordt Elissa ’s ochtends vroeg en vrolijk wakker en is zij zich al aan het aankleden als ik iets voor zevenen bij haar kom kijken. Vanochtend is ze nog in een diepe slaap, met een droom waaruit het moeilijk wakker worden is. Ik zeg “Goedemorgen meiske” en geef haar even de tijd om te landen in de nieuwe dag.

Na 5 minuten kom ik terug, en nog steeds ligt ze op bed. Ik vraag haar of ze eruit komt. Ze geeft me een grote zucht waaruit ik merk dat haar lijf en hoofd er nog steeds geen zin in hebben. En dan komt ze ineens met die vraag over een doel.

Ik vraag haar wat ze precies bedoelt. “Nou, als ik een leuk doel heb, dan kan ik makkelijker mijn bed uitkomen.”

Wow. Waar heeft ze dat vandaan?

Soepel opstaan als je geen ochtendmens bent

“Vind je naar school gaan, je vriendinnen zien en weer lekker aan je werkjes werken een goed doel?” Nee, dat is niet goed genoeg. “Ehm, als je nu doorwerkt, dan heb je voor school nog even tijd om met kat Hero te spelen…” Ze vliegt overeind, en met glimmende ogen zegt ze: “Ja, dat is een goeie!” En in no time is ze aangekleed.

Terwijl we zitten te ontbijten, vraag ik Elissa hoe ze op het idee kwam om die vraag te stellen. Of ze dat van iemand heeft geleerd. En heel verbaasd kijkt ze me aan: “Van jou!” Oh? Ik kan me niet herinneren dat ik haar dit heb geleerd.

Inspirerende boeken

“Maar daar vertelde je gister toch over? Over die meneer uit dat boek. Dat sommige mensen het in dat kamp in de oorlog vol hielden, maar toen ze hun doel opgaven, ze ineens ziek werden. En dat die meneer het wel vol hield, omdat hij zijn boek nog wilde afmaken. Je vertelde dat een doel hebben je energie geeft.”

Ja. Dat klopt wel zo ongeveer. Wow, dat ze dat onthouden heeft, en nu op deze manier gebruikt! Ik ben behoorlijk sprakeloos.

Inzichten delen met mijn kinderen

Het prachtige van kinderen opvoeden vind ik dat je ze mag helpen om hun eigen kracht te ontdekken, hun talenten, hun eigenheid. Maar ook dat je ze mag helpen steeds steviger in hun schoenen te staan en te dealen met wat het leven je brengt. Ik schreef er onder andere de blog ‘Welke levenslessen wil jij je kind meegeven?’ over.

Dus alle inzichten die mij helpen, die deel ik – in een vorm die bij hun leeftijd past – met hen. Ik heb Elissa en Milan niet verteld hóe heftig de oorlogs- en kampverhalen in die boeken waren, maar wel welke inzichten en levenslessen ik eruit haal, en waarom ik die zo waardevol vind.

De keuze

Ik werd laatst door een vriend gewezen op het boek De Keuze, de internationale bestseller van psychologe Edith Eger, dat hem enorm had geïnspireerd. Het boek gaat onder meer over hoe zij er – na jarenlang alle kampherinneringen te hebben onderdrukt – langzamerhand steeds meer achter komt dat zij, dat iedereen, de keuze heeft om zich uit zijn eigen (negatieve/belemmerende) gedachten te bevrijden, en uiteindelijk voor vrijheid kan kiezen. Dat wat je omstandigheden ook zijn, wat anderen ook van je eisen, je altijd de vrijheid hebt om je eigen gedachten te kiezen, en hoe je om wilt gaan met die omstandigheden. Haar inzichten raakten me enorm, omdat ook ik mijn dag en mijn energie regelmatig laat bepalen door belemmerende gedachten, door omstandigheden, of door meningen van anderen.

Ik heb het boek in één ruk uitgelezen. Zij vertelde hoe haar genezingsproces begon met het boek ‘De zin van het bestaan’ van Viktor Frankl over zijn kampervaring, en zijn inzichten. Ook dat heb ik inmiddels uit.

Wat is jouw levensdoel?

Gisteren tijdens het lezen van het laatste deel van het boek van Viktor Frankl vroegen Elissa en Milan waar het boek over ging, en waarom ik het zo interessant vind. Ik vertel dat hij een psycholoog was die Auschwitz en de oorlog overleefde. Over dat hij onder andere beschrijft hoe hij vanuit zijn professie nieuwsgierig raakte naar wat maakte dat mensen de extreem zware omstandigheden soms heel lang wisten vol te houden, maar zodra ze hun doel voor de toekomst kwijtraakten en de moed opgaven, ze binnen heel korte tijd ziek werden en overleden.

Dat het hebben van een toekomstdoel je de kracht geeft om vol te houden, ook als het leven heel zwaar is. Dat zijn doelen – zijn vrouw terugzien en het boek dat hij voor de oorlog bijna af had gedrukt krijgen – hem hielp om door te gaan ondanks zijn slechte gezondheid en de grote ellende. En dat hij na zijn bevrijding zijn leven heeft gewijd aan de door hem ontwikkelde logotherapie: mensen helpen hun levensdoel te vinden, en daarmee hun levenszin activeren.

Een doel voor ogen hebben geeft energie en daadkracht

Vlak voordat we naar school lopen zegt Elissa ineens: “Mam, ik heb nog een doel voor m’n dag! Ik ga vandaag proberen om alle taken die op mijn weeklijst staan af te maken. Dat zal wel lastig worden, omdat we vorige week 2 dagen niet hebben gewerkt op school vanwege Sinterklaas (de weeklijst loopt van woensdag-woensdag) en omdat ik nu in een heel gezellig groepje zit en daardoor vaak zit te kletsen. Maar daarom is het ook extra leuk om te kijken of het me toch gaat lukken!”

Ik ben weer verbouwereerd. En blij: ze is blijkbaar nu al in staat om uit zichzelf bewust doelen te formuleren waar ze enthousiast en gemotiveerd van wordt. Als zij dat vasthoudt, en bij tegenslagen, gebrek aan motivatie, emoties, vermoeidheid en dergelijk hieraan denkt, zal ze altijd zelf de tools in handen hebben om enthousiasme, energie en daadkracht te vinden.

Saai leven? Of nuttig?

Terwijl ik deze blog aan het schrijven ben, zegt Milan vanaf de bank (hij heeft griep en is thuis gebleven): “Mam, ik weet niet zo goed hoe ik het moet zeggen…. Ehm… (stilte) … Ik vind het leven soms zo… ik weet niet… saai ofzo. Zo leeg. Het leven lijkt soms zo saai. Wat is het nut van het leven? …”

O. Ehm. Jeetje. Hoe kan ik hier nou het beste op reageren?…

Ik zeg hem dat dat een heel logisch gevoel is na een aantal saaie dagen ziek zijn. Maar hij vertelt dat hij dit vaker denkt. En omdat hij mijn gesprek van Elissa over Frankl’s boek en over het doel van de dag hoorde, durft hij het me nu te vertellen.

Wat volgt is een prachtig eerlijk gesprek. Over dat ik het gevoel herken, maar ook dat ik heb ontdekt dat als je doelen hebt om naar toe te werken – doelen waarbij je jouw talenten en kwaliteiten ontwikkelt en inzet om de wereld een beetje mooier te maken, op welke manier dan ook – je dagen veel meer plezier en voldoening geven.

Milans voorlopige doel: architect-uitvinder-filosoof worden

Ik vertel hem over mijn doel dat ik ontdekte tijdens mijn burn-out: kinderen helpen in kracht te (gaan) staan, onder meer door hen en hun ouders te inspireren met behulp van inzichten uit coaching/boeken/gesprekken. En dat ik voldoening voel elke dag dat ik een ministapje in die richting heb gezet: bijvoorbeeld door m’n schrijf- en illustratieskills te oefenen, interessante boeken te lezen of TEDtalks te luisteren, door ouders te spreken en te horen waar zij mee worstelen. En door hen, Milan en Elissa, dingen te leren.

We mijmeren samen over Milans interesses en talenten, en wat hij later misschien wel worden wil. Hij denkt architect, of uitvinder of filosoof. We bedenken genietend hoe leuk het zou worden als hij al die facetten zou combineren. En we denken na over wat hij nu kan doen om kleine stapjes in die richting te zetten: lekker tekenen om die skills te oefenen, boeken van de bieb halen die hem interesseren (bv heelal, techniek, biologie, filosofie).

Ontdek je interesses en ontwikkel je talenten

En we hebben het er nog even over dat het kijken van vlogs van bijvoorbeeld Enzo Knol die met vrienden Minecraft speelt niet helpend is bij het krijgen van een gevoel van een zinvol leven; dat hij beter filmpjes kan kijken of dingen kan doen waar hij wat van leert, z’n talenten ontwikkelt, die hem inspireren om zijn eigen doelen te vinden.

Daar gaan z’n ogen van glimmen, en hij legt direct de iPad weg en gaat tekenen, om z’n tekenskills verder te oefenen, en daarna duikt hij in een interessant boek. Z’n saaie, ‘nutteloze’ start van de dag krijgt een gemotiveerd vervolg. En ’s avonds gaat hij met een tevreden glimlach naar bed.