5-4-3-2-1-GO & haal het beste uit jezelf! - Hoe zet je jezelf aan het werk als je er helemaal geen zin in hebt

Breinbescherming: vervelende dingen proberen te vermijden

Ik vertel Milan over een truc die ik jaren geleden hoorde toen ik luisterde naar een aflevering van Impact Theory (‘Igniting human potential’) waar Mel Robbins te gast was. Het gesprek ging over het onderwerp ‘Why motivation is garbage’.

Ze vertelt daar hoe ons oerbrein erop gericht is om – vanuit overlevingsdrang – ons te beschermen tegen situaties die je mogelijk in gevaar kunnen brengen; bijvoorbeeld omdat ze nieuw, onzeker, oncomfortabel, of eng zijn. En je te houden in situaties die bekend, comfortabel, prettig en veilig zijn.

Lastig huiswerk maken of oefenen op woordjes die je nog niet kent en die je moeilijk vindt, is eng, confronterend, pijnlijk. Dus logisch dat je dan voelt “hier heb ik echt geen zin in!” Maar dat denken brengt je niet verder…

“Wachten tot je motivatie vindt voor iets nieuws/moeilijks is onzin”

Mel vertelt dat het geen zin heeft om te wachten op motivatie, omdat je oerbrein nooit zin gaat hebben in iets dat eng of moeilijk of nieuw is. Het gaat gewoon niet denken “ik heb wel zin in deze onprettige situatie!”

Wat wel werkt, omschrijft zij als de 5-seconden regel: als je bedenkt dat je iets wilt of moet doen, doe het dan binnen 5 seconden, want anders neemt de veiligheidsmodus van je brein het over. En dat komt met angst en bezwaren. Waardoor je het niet gaat doen…

5-4-3-2-1 GO!

De vraag is: hóe zorg je ervoor dat je uit die twijfels en bezwaren komt, en gaat dóen wat je zou moeten doen?

Ze ontdekte (grappig genoeg dankzij het zien van een NASA raket-lancering) dat als je zó snel actie neemt (binnen 5 seconden na het bedenken van wat je zou moeten doen), je je brein dan niet de kans geeft om te twijfelen of tegen te sputteren. En je dus wél in actie weet te komen.

Als je daarbij terugtelt van 5-4-3-2-1, dwing je bovendien je brein zich te focussen, waarmee je het uit zijn automatische-piloot-reacties haalt (zoals zoeken naar redenen waarom je iets niet zou moeten doen). Je verlegt dan je aandacht naar je pre-frontale cortex, waardoor je een bewuste keuze gaat maken voor datgene wat je wél wilt doen. Het helpt je om gewoontegedrag te onderbreken, waaronder uitstelgedrag en twijfelen aan jezelf.

Milan kijkt me met een geïnteresseerde blik aan. Hij is nieuwsgierig of het echt werkt.

“Het werkt!”

Als ik een kwartier later de woonkamer weer inloop, zit hij geconcentreerd te leren. Ik vraag hem hoe het gaat. Ik krijg een vrolijke blik. “Het heeft gewerkt!”

Ik: “Zit je nu je huiswerk met tegenzin te maken, of valt het mee?” Milan: “Het is veel minder moeilijk dan ik dacht, en eigenlijk vind ik het wel leuk om ermee bezig te zijn en te merken dat ik er steeds beter in word!”

Ik: “Kun je dat proberen te onthouden voor de volgende keer dat je geen zin hebt in je huiswerk?” 😉

Hij lacht. Wie weet.

Growth mindset

4 Dagen later krijg ik een vrolijk appje van hem. Hij had 0 fout! Dat was hem nog niet eerder gelukt voor dat vak (Chinees, incl karakters schrijven. Doe ik hem niet na…). Bovendien kreeg hij een hoog cijfer voor zijn inzet.

Ik feliciteer hem met het mooie eindresultaat, maar vooral complimenteer ik hem met zijn doorzettingsvermogen. Omdat dát ervoor heeft gezorgd dat hij dit resultaat voor elkaar heeft gekregen.

Door dat te doen, help je je kind een Growth Mindset te ontwikkelen. Focussen op leren en je ontwikkelen is veel belangrijker en brengt je veel verder dan focussen op (hoge) scores of cijfers. Maar daarover een andere keer meer.